Khu chế xuất là gì? 1 số ưu đãi về thuế trong khu chế xuất

Khu chế xuất là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực kinh tế và đầu tư, đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút vốn đầu tư, tạo công ăn việc làm. Hãy cùng Xe nâng Thiên Sơn tìm hiểu khu chế xuất là gì cùng một số ưu đãi về thuế trong khu chế xuất ngay sau đây nhé.

Khu chế xuất là gì?

Theo Điều 2 Khoản 2 của Nghị định số 35/2022/NĐ-CP, khu chế xuất được định nghĩa như sau:

• Khu chế xuất là một khu vực đặc biệt trong đó các hoạt động sản xuất hàng xuất khẩu và cung ứng dịch vụ cho sản xuất hàng xuất khẩu được tập trung.
• Khu chế xuất được được phân chia với khu vực bên ngoài bằng hàng rào cứng và được quản lý bởi cơ quan hải quan có trách nhiệm kiểm tra, giám sát và kiểm soát hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu.

Điều kiện hình thành khu chế xuất

Điều kiện thành lập khu chế xuất, khu công nghiệp được quy định theo Nghị định 164/2013/NĐ-CP. Cụ thể:

Điều kiện cấp giấy chứng nhận đầu tư dự án khu chế xuất, khu công nghiệp cũng là điều kiện để thành lập khu chế xuất, khu công nghiệp.

Theo khoản 2 Điều 5 Nghị định 164/2013/NĐ-CP, để đầu tư mới hoặc mở rộng khu chế xuất, cần đáp ứng các điều kiện sau:

1. Phù hợp với bản Quy hoạch tổng thể phát triển khu công nghiệp.
2. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của khu vực đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
3. Tỷ lệ lấp đầy của khu công nghiệp đạt tối thiểu 60%.
4. Khu công nghiệp đã xây dựng, đưa vào sử dụng công trình xử lý nước thải tập trung.

Nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện trên, sẽ được cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho khu chế xuất và được phép thành lập khu chế xuất đó.

Ngoài ra, theo khoản 1 Điều 5 Nghị định 164/2013/NĐ-CP, để đầu tư mới hoặc mở rộng khu công nghiệp, cần đáp ứng các điều kiện sau:

1. Quy hoạch Tổng thể về việc phát triển khu công nghiệp.
2. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được những cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
3. Tổng diện tích đất công nghiệp của các khu công nghiệp được thành lập trên địa bàn lãnh thổ tỉnh hoặc thành phố trực thuộc Trung ương đã cho các dự án đăng ký đầu tư phải đạt ít nhất 60% trong cấp Giấy chứng nhận đầu tư thuê đất hoặc thuê lại đất.

Nếu đáp ứng được cả 3 điều kiện trên, sẽ được cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho khu công nghiệp và được phép thành lập khu công nghiệp đó.

Đối với khu công nghiệp có quy mô từ 500 ha trở lên, có nhiều nhà đầu tư tham gia xây dựng – kinh doanh kết cấu hạ tầng theo từng khu riêng biệt hoặc khu công nghiệp nhưng gắn liền với khu đô thị, khu kinh doanh tập trung trong một đề án tổng thể, thì cần lập quy hoạch chung xây dựng theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng rồi mới lập quy hoạch chi tiết.

Đối với những khu công nghiệp có quy mô diện tích từ 200 ha trở lên hoặc là có vị trí cạnh các tuyến quốc lộ, gần các khu vực quốc phòng, khu bảo tồn di tích lịch sử, khu bảo tồn sinh thái của vùng, quốc gia, khu danh lam thắng cảnh, nằm trong các đô thị loại II, loại I, loại đặc biệt, cần có ý kiến bằng văn bản của Bộ Xây dựng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cùng các Bộ, các ngành liên quan về quy hoạch chi tiết xây dựng khu công nghiệp trước khi trình lên Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt.

Trình tự thành lập hoặc mở rộng khu chế xuất

Để thành lập hoặc mở rộng khu chế xuất, cần tuân theo các bước sau:

1. Kiểm tra Quy hoạch tổng thể phát triển khu công nghiệp: Xác minh xem khu công nghiệp hoặc kế hoạch mở rộng có nằm trong Quy hoạch tổng thể phát triển khu công nghiệp đã được phê duyệt hay chưa. Nếu đã có, bạn có thể tiến hành các bước tiếp theo mà không cần chờ chủ trương đầu tư từ Thủ tướng Chính phủ.

2. Bổ sung hoặc mở rộng khu công nghiệp trong Quy hoạch tổng thể phát triển: Nếu khu công nghiệp hoặc kế hoạch mở rộng chưa có trong Quy hoạch tổng thể phát triển khu công nghiệp đã được phê duyệt, cần làm thủ tục bổ sung hoặc mở rộng khu công nghiệp đó vào quy hoạch tổng thể phát triển khu công nghiệp. Điều này được quy định tại Điều 6 cùng Điều 12 của Nghị định.

3. Chuẩn bị hồ sơ thành lập, mở rộng khu công nghiệp: Lập hồ sơ theo quy định tại Điều 10 của Nghị định số 29/2008/NĐ-CP. Hồ sơ này bao gồm các thông tin cần thiết và các giấy tờ liên quan đến dự án.

4. Quyết định thành lập, mở rộng khu công nghiệp: Dựa trên hồ sơ đã chuẩn bị, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ ban hành quyết định thành lập, mở rộng khu công nghiệp theo quy định tại khoản 2 Điều 15 của Nghị định số 29/2008/NĐ-CP.

Sau khi hoàn thành các bước trên và nhận được quyết định thành lập, mở rộng khu công nghiệp, bạn sẽ có giấy chứng nhận đầu tư cho dự án xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp.

Ưu đãi dành cho những doanh nghiệp chế xuất

Theo quy định tại Điều 30 của Nghị định 82/2018/NĐ-CP, doanh nghiệp chế xuất được hưởng những ưu đãi đặc biệt so với các doanh nghiệp khác trong khu công nghiệp và khu kinh tế. Các ưu đãi này bao gồm:

1. Doanh nghiệp chế xuất có thể được áp dụng quy định đối với khu vực hải quan riêng, khu phi thuế quan, trừ những quy định riêng áp dụng cho khu phi thuế quan thuộc khu kinh tế cửa khẩu. Việc quy định đối với doanh nghiệp chế xuất được thực hiện thông qua Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc là văn bản của cơ quan đăng ký đầu tư có thẩm quyền.

Trước khi cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc là xác nhận bằng văn bản cho nhà đầu tư, cơ quan đăng ký đầu tư cần lấy ý kiến từ cơ quan hải quan về khả năng có thể đáp ứng điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan.

2. Trong khu công nghiệp, có thể có các phân khu công nghiệp dành riêng cho doanh nghiệp chế xuất. Khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất hoặc là phân khu công nghiệp dành cho doanh nghiệp chế xuất cần phải được cô lập với lãnh thổ bên ngoài bằng hệ thống tường rào, có cổng và cửa ra vào. Điều này đảm bảo điều kiện cho cơ quan hải quan và các cơ quan chức năng liên quan kiểm tra, giám sát và kiểm soát theo quy định áp dụng đối với khu phi thuế quan và pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.

3. Doanh nghiệp chế xuất có thể được mua vật liệu xây dựng, văn phòng phẩm, lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng nội địa Việt Nam để xây dựng công trình và phục vụ hoạt động của bộ máy văn phòng và sinh hoạt của cán bộ, công nhân làm việc tại doanh nghiệp.

4. Doanh nghiệp chế xuất và người bán hàng cho các doanh nghiệp chế xuất có quyền lựa chọn thực hiện hoặc là không thực hiện thủ tục xuất khẩu, nhập khẩu đối với vật liệu xây dựng, văn phòng phẩm, thực phẩm và hàng tiêu dùng nội địa Việt Nam.

5. Thủ tục hải quan, giám sát hải quan với hàng hóa xuất – nhập khẩu của khu chế xuất và doanh nghiệp chế xuất được thực hiện theo pháp luật về hải quan.

6. Quan hệ trao đổi hàng hóa giữa các khu chế xuất và doanh nghiệp chế xuất với các khu vực khác trên lãnh thổ Việt Nam, nhưng không phải khu phi thuế quan, được coi là quan hệ xuất khẩu, nhập khẩu, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này và các trường hợp không yêu cầu.

Ưu đãi thuế dành cho những doanh nghiệp chế xuất

Các ưu đãi về thuế cho doanh nghiệp chế xuất bao gồm:

1. Theo quy định tại Khoản 4, Điều 19 của Thông tư 78/2014/TT-BTC, doanh nghiệp chế xuất được hưởng mức thuế suất 17% bắt đầu từ ngày 01/01/2016, khi doanh nghiệp chế xuất thực hiện một dự án đầu tư mới tại địa bàn kinh tế – xã hội khó khăn quy định tại Phụ lục được ban hành kèm theo Nghị định 218/2013/NĐ-CP, nay là Phụ lục số 2 Nghị định 118/2014/NĐ-CP (Điều 66 Nghị định 118/2014/NĐ-CP). Doanh nghiệp chế xuất cũng phải thuộc địa bàn kinh tế – xã hội khó khăn theo quy định tại Mục 55 Phụ lục số 2 ban hành kèm theo Nghị định 118/2015/NĐ-CP.

2. Đồng thời, doanh nghiệp chế xuất được miễn thuế trong 2 năm, giảm 50% số thuế phải nộp trong vòng 4 năm tiếp theo đối với thu nhập từ việc thực hiện dự án đầu tư mới quy định tại Khoản 4, Điều 19 Thông tư 78/2014/TT-BTC như đã nêu (Điều 6 Thông tư 151/2014/TT-BTC).

3. Ưu đãi tiền sử dụng đất: Doanh nghiệp chế xuất được miễn thuê đất trong vòng 7 năm (điểm b, khoản 3, Điều 19 Nghị định 46/2014/NĐ-CP).

4. Ưu đãi thuế xuất khẩu – nhập khẩu: Theo quy định tại Điểm c, Khoản 4, Điều 2 Luật Thuế xuất khẩu – nhập khẩu 2016, hàng hóa xuất khẩu từ khu phi thuế quan ra nước ngoài; hàng hóa nhập khẩu nước ngoài vào khu phi thuế quan và chỉ sử dụng trong những khu phi thuế quan; hàng hóa chuyển từ khu phi thuế quan này sang khu phi thuế quan khác sẽ không phải chịu thuế. Doanh nghiệp chế xuất nằm trong khu phi thuế quan, vì vậy không phải chịu thuế xuất khẩu, nhập khẩu trong các trường hợp trên.

Phân biệt giữa khu chế xuất với khu phi thuế quan

Để phân biệt giữa khu chế xuất và khu phi thuế quan, dưới đây là các điểm cụ thể:

Khái niệm

• Khu chế xuất: Là một khu công nghiệp chuyên sản xuất hàng xuất khẩu và cung cấp dịch vụ liên quan đến sản xuất hàng xuất khẩu và hoạt động xuất khẩu. Nó được cách ly với khu vực bên ngoài theo quy định trong pháp luật về thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu.
• Khu phi thuế quan: Là một khu vực kinh tế nằm trong lãnh thổ của Việt Nam, được thành lập theo quy định của pháp luật. Nó có ranh giới địa lý xác định và được ngăn cách với khu vực bên ngoài bằng hàng rào cứng. Mục tiêu của khu phi thuế quan chính là tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kiểm tra, giám sát và kiểm soát hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, phương tiện và hành khách xuất cảnh, nhập cảnh. Quan hệ mua bán và trao đổi hàng hóa giữa khu phi thuế quan và bên ngoài được coi là quan hệ xuất khẩu và nhập khẩu.

Mục tiêu thành lập

• Khu chế xuất: Mục tiêu của khu chế xuất là tập trung sản xuất hàng xuất khẩu và cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho sản xuất hàng xuất khẩu và hoạt động xuất khẩu.
• Khu phi thuế quan: Mục tiêu của khu phi thuế quan là giúp cơ quan hải quan và các cơ quan liên quan dễ dàng thực hiện công việc kiểm tra và giám sát.

Chính sách ưu đãi thuế

• Khu chế xuất: Khu chế xuất được hưởng các chính sách ưu đãi thuế như thuế suất ưu đãi 20% trong vòng 10 năm đối với dự án đầu tư mới tại các khu vực kinh tế – xã hội khó khăn. Ngoài ra, trong 2 năm đầu từ khi thực hiện dự án đầu tư mới, khu chế xuất được miễn thuế và giảm 50% số thuế phải nộp trong 4 năm tiếp theo. Khu chế xuất cũng được miễn thuê đất trong 7 năm.
• Khu phi thuế quan: Hàng hóa trong khu phi thuế quan áp dụng thuế suất thuế giá trị gia tăng (GTGT) là 0% tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.

Tóm lại, khu phi thuế quan là một khái niệm rộng hơn và bao gồm khu chế xuất. Khu chế xuất chỉ là một phần nhỏ trong khái niệm toàn diện về khu phi thuế quan. Cả hai đều được thành lập dưới sự chấp thuận của Chính phủ để tập trung vào hoạt động xuất nhập khẩu và đảm bảo có ranh giới địa lý xác định để các cơ quan liên quan dễ dàng kiểm tra và giám sát hoạt động của doanh nghiệp. Cả hai cũng được hưởng nhiều chính sách ưu đãi thuế nhằm tối ưu hóa chi phí và nâng cao tính cạnh tranh.

Trên đây là giải thích khu chế xuất là gì và giới thiệu về 1 số ưu đãi cho doanh nghiệp trong khu chế xuất. Có thể thấy rằng khu chế xuất không chỉ là một địa điểm tập trung hoạt động sản xuất, mà còn là một nền tảng hỗ trợ và cung cấp ưu đãi thuế quan trọng. Nhờ vào những ưu điểm này, khu chế xuất trở thành một động lực quan trọng trong việc thu hút đầu tư, thúc đẩy xuất khẩu và tạo ra công ăn việc làm, đóng góp vào sự phát triển kinh tế của một quốc gia.